مراحل خرید ملک در عربستان

اگر قصد خرید ملک در عربستان سعودی را دارید، چه به‌منظور سرمایه‌گذاری و کسب بازدهی یا برای زندگی و اخذ اقامت، آشنایی با مراحل قانونی و مقررات محلی امری حیاتی است. دولت عربستان در سال‌های اخیر با هدف تنوع‌بخشی به اقتصاد و جذب سرمایه‌گذاران خارجی، تغییرات مهمی در قوانین مالکیت اعمال کرده است. به‌ویژه، طرح «اقامت ممتاز» که جزئیات آن در وب‌سایت pr.gov.sa درج شده، شرایط تازه‌ای را برای خریداران غیرسعودی فراهم کرده است. در اینجا، به‌صورت گام‌به‌گام به‌شرح فرایند و مراحل قانونی خرید ملک از جست‌وجو و تحقیق اولیه گرفته تا انعقاد قرارداد و انتقال سند می‌پردازیم تا با اطمینان کامل بتوانید وارد بازار املاک عربستان شوید. با سمالند همراه باشید.

گام‌به‌گام از مراحل خرید ملک در عربستان

مراحلی که در ادامه مطرح شده‌اند، می‌توانند شما را برای رسیدن به مقصدتان به‌خوبی راهنمایی کنند:

تحقیق و بررسی بازار

پیش‌از هر اقدام عملی برای خرید ملک در عربستان، باید شناخت کافی از وضعیت بازار، قیمت‌ها و روند رشد املاک در مناطق مختلف پیدا کنید؛ بنابراین اولین مورد از مراحل قانونی خرید ملک در عربستان، تحقیق و بررسی در بازار املاک این کشور است. شهرهای بزرگی مانند ریاض، جده و دمام هر یک دارای ویژگی‌ها و قیمت‌های متفاوتی هستند. همچنین، پروژه‌های عمرانی وسیع تحت چارچوب طرح «چشم‌انداز ۲۰۳۰»، فرصت‌های جذابی برای سرمایه‌گذاری فراهم کرده‌اند. برای این منظور:

• نهادها و سایت‌های دولتی همچون gov.sa یا منابع تحلیلی املاک می‌توانند دیدگاه روشنی از روند قیمت، میزان عرضه و تقاضا در مناطق مختلف ارائه بدهند.
• نزدیکی به مراکز تجاری و اداری، دسترسی به زیرساخت‌های حمل‌ونقل و امکانات رفاهی از جمله عواملی هستند که می‌توانند ارزش ملک را تحت‌تأثیر قرار بدهند.

آشنایی با مقررات و محدودیت‌ها

در گذشته، قوانین مالکیت خارجی در عربستان برای اتباع غیرسعودی بسیار محدود بود؛ اما هم‌اکنون تغییراتی اعمال شده است که امکان مالکیت ملک را برای افراد خارجی تسهیل می‌کند. بااین‌حال، همچنان محدودیت‌هایی وجود دارد که باید با آن‌ها آشنا شوید:

• ابتدا باید اطمینان یابید منطقه‌ای که قصد خرید در آن را دارید، برای مالکیت خارجی مجاز باشد.
• داشتن اقامت معتبر یا اخذ مجوز سرمایه‌گذاری از وزارت سرمایه‌گذاری عربستان (MISA) یا سایر مراجع ذی‌ربط، می‌تواند از الزامات اولیه باشد.

نکته: اطلاعات کامل درباره الزامات و مدارک موردنیاز را می‌توانید در وب‌سایت رسمی «اقامت ممتاز» و همچنین وزارت سرمایه‌گذاری عربستان (MISA) بیابید.

اخذ مجوزهای لازم (در صورت نیاز)

در مراحل قانونی خرید ملک در عربستان باید بدانید که چنانچه قصد خرید ملک برای سرمایه‌گذاری دارید، ممکن است لازم باشد مجوز سرمایه‌گذاری خارجی را از مراجع مربوطه دریافت کنید. برای خرید ملک به‌عنوان محل اقامت شخصی نیز وجود اقامت معتبر (مانند اقامت ممتاز) ضروری است. ضمنا در برخی مناطق، به‌خصوص شهرهای مقدس مکه و مدینه، به‌طورکلی خرید ملک برای اتباع بیگانه بسیار محدود یا ممنوع است.

• مدارک اولیه: گذرنامه معتبر، اقامت قانونی در عربستان و برنامه مالی ممکن است جزء مستنداتی باشد که باید تحویل بدهید.
• تطابق با کاربری ملک: ملک موردنظر باید با کاربری مندرج در مجوز شما هماهنگ باشد؛ مثلاً اگر قصد خرید ملک مسکونی دارید، نمی‌توانید از مجوز ملک تجاری استفاده کنید.

انتخاب ملک مناسب و مذاکره

پس‌از تکمیل بررسی‌های ابتدایی و دریافت مجوزهای احتمالی، نوبت به انتخاب ملک می‌رسد. در این مرحله می‌توانید از مشاوران املاک مجرب مانند سمالند یا سایت‌های معتبر بهره ببرید:

• بررسی اسناد و سوابق ملک: پیش‌از نهایی‌کردن تصمیم، مطمئن شوید که سند ملک دارای هیچ‌گونه بدهی یا درگیری حقوقی نیست.
• قیمت‌گذاری منصفانه: با بررسی قیمت ملک‌های مشابه در محله، مذاکره هوشمندانه‌تری خواهید داشت.
• بازدید از ملک: حتماً وضعیت فیزیکی ساختمان، متراژ واقعی، سن بنا و امکانات جانبی (پارکینگ، انبار، فضای سبز و غیره) را به‌صورت حضوری بررسی کنید.

تنظیم پیش‌قرارداد

پس‌از انتخاب نهایی، معمولاً پیش‌قراردادی (معادل قول‌نامه در ایران) تنظیم می‌شود که در آن، قیمت توافقی، شرایط پرداخت و مهلت نقل‌وانتقال سند قید شده است. در همین گام از مراحل قانونی خرید ملک در عربستان:

• بخشی از مبلغ خرید به‌صورت بیعانه یا ودیعه پرداخت می‌شود که در صورت فسخ قرارداد توسط خریدار یا فروشنده، عواقب حقوقی خاصی دارد.
• اسناد مربوط به هویت خریدار، مجوز مالکیت، مشخصات دقیق ملک و توافق‌های مالی ضمیمه پیش‌قرارداد می‌شود.

انجام امور اداری و حقوقی

در عربستان، معمولاً دفاتر اسناد رسمی یا نهادهای مشابه، مسؤول تأیید و ثبت معاملات املاک هستند. در این مرحله کارهای زیر باید صورت بگیرد:

• راستی‌آزمایی سند و استعلام‌های قانونی: مراجع ذی‌صلاح بررسی می‌کنند که آیا سند ملک واقعی، قطعی و عاری از هرگونه مانع حقوقی (رهن، وثیقه یا مصادره) است یا خیر.
• تسویه حساب با فروشنده: معمولاً باقیمانده وجه ملک در حساب امانی یا نزد دفتر اسناد رسمی تا زمان تکمیل نقل‌وانتقال سند نگه‌داری می‌شود.
• ثبت رسمی معامله: با حضور خریدار و فروشنده یا نمایندگان قانونی آن‌ها، سند رسمی انتقال ملک امضا و در سیستم دولتی ثبت می‌شود.

پرداخت هزینه‌های قانونی و نقل‌وانتقال سند

همانند بسیاری از کشورها، خرید ملک در عربستان نیز هزینه‌های جانبی خاص خود را دارد. برخی از این هزینه‌ها عبارت‌اند از:

• هزینه ثبت سند: ممکن است درصدی از ارزش ملک یا یک مبلغ ثابت باشد.
• کارمزد مشاور املاک: بسته به شرکت یا فرد مشاور املاک، اغلب ۲ تا ۳ درصد قیمت ملک درنظر گرفته می‌شود.
• مالیات‌ها و عوارض احتمالی: درحال‌حاضر، مالیات بر عایدی سرمایه و درآمد شخصی در عربستان وجود ندارد؛ اما مالیات بر ارزش افزوده (VAT) در برخی خدمات اعمال می‌شود.

پس‌از انجام تسویه حساب و ثبت رسمی، سند قطعی ملک به نام خریدار صادر می‌شود و امکان بهره‌برداری قانونی از ملک فراهم است.

نکات مهم مراحل خرید ملک در عربستان

در آخرین مورد از مراحل قانونی خرید ملک در عربستان و پس‌از طی مراحل نقل‌وانتقال سند، خریدار باید:

• پیش‌از ورود به ملک از سلامت زیرساخت‌ها (آب، برق، گاز، اینترنت و غیره) اطمینان حاصل کند.
• اگر هدف از خرید ملک، اخذ اقامت ممتاز یا استفاده تجاری است، مراحل تکمیلی ثبت در سامانه‌ها یا اخذ مجوز از نهادهای مربوطه را انجام بدهد.
• نگهداری امن از سند و مدارک مرتبط و در صورت نیاز گرفتن نسخه الکترونیکی برای جلوگیری از هرگونه سوءاستفاده یا مفقود‌شدن ضروری است.

خرید ملک در عربستان سعودی با توجه به اصلاحات قانونی و برنامه‌های توسعه‌ای گسترده، فرصتی منحصربه‌فرد برای سرمایه‌گذاری و زندگی در این کشور محسوب می‌شود؛ اما موفقیت در این مسیر، مستلزم طی دقیق مراحل قانونی خرید ملک در عربستان مانند مراحل اداری، اخذ مجوزهای لازم و اطلاع از قوانین و محدودیت‌های محلی است. با مشاوره از متخصصان و مراجعه به منابع رسمی نظیر pr.gov.sa، می‌توانید با آسودگی خاطر صاحب ملکی امن و معتبر شوید.